Top 4: Bill Withers

Deze week is Bill Withers overleden. De singer-songwriter overleed maandag in Los Angeles op 81-jarige leeftijd aan hartfalen. In onderstaande top 4 nemen we afscheid van de invloedrijke soulzanger aan de hand van zijn vier bekendste nummers.

1 Bill Withers - Lovely Day

Bill Withers heeft in ons land maar één keer in de top 10 gestaan. Dat gebeurde nota bene pas in 1988, kort nadat hij zijn muzikale carrière beëindigd had. In de herfst van dat jaar haalde de Sunshine Mix van Lovely Day de vierde plaats in de Top 40. De originele versie, afkomstig van zijn zesde studioalbum Menagerie, was in 1978 niet verder gekomen dan de 24e plaats. Bill Withers schreef dit feelgoodnummer samen met Skip Scarborough, wiens opbeurende optimisme tevens de inspiratie vormde voor de songtekst. De remix uit 1988, die je hieronder hoort, was het werk van Ben Liebrand. Lovely Day is het enige nummer uit deze top 4 dat nooit in een andere uitvoering in de Top 40 heeft gestaan. De compositie werd wel gesampeld in maar liefst drie hiphoptracks die de Tipparade haalden: It's Gonna Be A Lovely Day! van The S.O.U.L. S.Y.S.T.E.M. (1993), Lovely Daze van Jazzy Jeff & Fresh Prince (1998) en Sunshine van Twista (2004).

2 Grover Washington Jr. - Just The Two Of Us

Hoewel Just The Two Of Us een hit was voor Grover Washington Jr. hebben we het nummer toch opgenomen in deze top 4. Bill Withers is namelijk de zanger op deze track, zonder dat hij als zodanig op het hoesje genoemd wordt. Het nummer is afkomstig van het album Winelight van de Amerikaanse jazzsaxofonist Grover Washington Jr, waarop naast Just The Two Of Us alleen instrumentale nummers staan. Producer Ralph MacDonald kwam op het idee om zijn vriend Bill Withers te vragen voor de zang. Na een paar verbeteringen in de tekst wilde hij dit wel doen. Grover en Bill kenden elkaar niet voor deze samenwerking, maar Grover had wel ooit Bills doorbraakhit Ain't No Sunshine gecoverd voor zijn debuutalbum Inner City Blues uit 1971. Just The Two Of Us haalde in 1981 de elfde plaats in de Top 40. De cover van Will Smith kwam zeventien jaar later slechts tot nummer 35. Ondanks dat het nummer eigenlijk van Grover Washington Jr. was, verscheen het in 1981 ook op Bill Withers' Greatest Hits-album.

3 Bill Withers - Ain't No Sunshine

Op 20 november 1971 stond Bill Withers voor het eerst in de Top 40. Hij was op dat moment al 33 jaar en daarmee een muzikale laatbloeier. Ten tijde van zijn doorbraak werkte hij nog als fabrieksarbeider en maakte hij toiletbrillen voor Boeing 747's. Aanvankelijk wilde hij zijn baan niet opgeven, omdat hij nogal sceptisch tegenover de muziekindustrie stond. Bill schreef zijn debuuthit na het zien van de film Days Of Wine And Roses uit 1962, die gaat over een man en een vrouw die allebei alcoholist worden. Ain't No Sunshine valt onder meer op door het ontbreken van een intro en het geïmproviseerde gedeelte waarin Bill 26 keer achter elkaar "I know" zingt. Dit werd later gekopieerd in de hit I Know What You Did Last Summer van Shawn Mendes en Camila Cabello, waarvoor Bill Withers keurig een auteurscredit kreeg. De bekendste cover van Ain't No Sunshine is die van de 14-jarige Michael Jackson, voor wie het precies een jaar na Bill Withers eveneens zijn solodebuut in de Top 40 was. Net als Lovely Day werd Ain't No Sunshine ook onder handen genomen door Ben Liebrand. Zijn Eclipse Mix bereikte in 1989 de 26e plaats in de Top 40.

4 Bill Withers - Lean On Me

Ain't No Sunshine en Lovely Day, plus de twee remixen, zijn de enige vier Top 40-hit van Bill Withers. In The Name Of Love, zijn samenwerking met Ralph MacDonald, kwam in 1984 niet verder dan de Tipparade. We besluiten deze top 4 echter toch met een nummer dat iedereen kent. Ondanks dat Lean On Me in Nederland nooit genoteerd stond, was het in 1972 zijn enige Amerikaanse nummer 1-hit. In 1977 bereikte een cover van de Britse glamrockband Mud de Tipparade, maar in Europa kennen we het nummer toch vooral in de uitvoering van de Amerikaanse r&b-groep Club Nouveau. Deze versie was een top 5-hit in de lente van 1987. Dankzij deze cover won Bill Withers een jaar later zijn derde Grammy Award voor beste r&b-nummer. In 1972 en 1982 had hij die prijs ook al gewonnen voor Ain't No Sunshine en Just The Two Of Us. Lean On Me is een ode aan vriendschap en is de afgelopen weken over de hele wereld troost geboden voor mensen in de zorg, in isolatie of die op een andere manier te maken hebben gekregen met alle corona-ellende.

Bill Withers heeft een relatief korte muzikale carrière gehad. Hij heeft altijd sceptisch tegenover de muziekindustrie gestaan en uiteindelijk raakte hij zelfs zo teleurgesteld dat hij na 1985 nooit meer een album heeft opgenomen. Slechts één keer heeft hij optreden in ons land gegeven. Op 19 september 1989 stond hij op 51-jarige leeftijd in de Melkweg in Amsterdam, wat achteraf een van zijn laatste optredens zou worden. Hoewel hij als persoon sinds de jaren 90 naar de achtergrond verdween, bleef zijn muziek onverminderd populair. Naast alle hierboven genoemde covers en samples van zijn hits, zijn er ook onbekendere nummers van zijn hand als sample in de Top 40 terechtgekomen. Bijvoorbeeld in de hits No Diggity van Blackstreet en Demons van Fatboy Slim. Daarnaast is zijn muziek gebruikt in talloze speelfilms. Lean On Me werd zelfs gezongen tijdens de inauguratie van twee Amerikaanse presidenten: door Michael Bolton bij die van Bill Clinton in 1993 en door Mary J Blige bij die van Barack Obama in 2009. De laatste keer dat Bill Withers zelf het podium betrad, was op 1 oktober 2015 aan het eind van een Bill Withers-tributeconcert in de Carnegie Hall in New York, waar onder andere Michael McDonald, Ed Sheeran en Aloe Blacc optraden. Dat deed hij overigens alleen om het publiek toe te spreken, want zingen in het openbaar weigerde Bill Withers de laatste jaren van zijn leven pertinent.