Nieuws
Top 3

Afkortingen op nummer 1

Afkortingen op nummer 1
Rosé  Bruno Mars  Village People  Avicii 

De nieuwe nummer 1 in de Top 40 heet APT. Dat is een afkortingen, maar wat betekent die eigenlijk? En wat betekenen de andere afkortingen die ooit de eerste plaats haalden in de Top 40? Dat hebben we uitgezocht.

1. Avicii - SOS
3 weken op nummer 1 in 2019

De afkorting die het vaakst als titel van een Top 40-hit is gebruikt, is SOS. ABBA en Rihanna scoorden allebei een grote hit met een nummer dat SOS heette. Zij bereikten echter niet de eerste plaats. De enige die zijn SOS naar de eerste plaats kreeg, was Avicii. Dit deed hij trouwens wel postuum, want hij is in 2018 overleden. SOS was een van de laatste nummers waar hij voor zijn dood aan werkte. De track is ingezongen door Aloe Blacc, die in 2013 al de eerste plaats had gehaald als de zanger op Avicii's eerste nummer 1-hit Wake Me Up! In de nieuwe documentaire Avicii: I'm Tim vraagt Aloe zich af wat er door Avicii's hoofd spookte toen hij die eerste regels van SOS schreef: "Can you hear me SOS / Help me put my mind to rest". Achteraf gezien zou dit weleens een noodkreet kunnen zijn geweest, want de Zweedse dj worstelde met mentale problemen.

SOS ontstond rond 1900 als noodsignaal in de scheepvaart. In 1906 werd het officieel ingevoerd als het universele noodsignaal om te gebruiken in morsecode. Het signaal bestaat uit drie korte signalen, gevolgd door drie lange signalen en weer drie korte signalen, allemaal zonde spaties (•••---•••). Omdat dit signaal erg lijkt op morse code van de tekst SOS (••• --- •••) kreeg het die naam. Voor de SOS werd het noodsignaal CQD (•-•- •-••- -••) gebruikt, maar SOS kreeg later de voorkeur. Het was immers veel makkelijker te herkennen voor minder getrainde marconisten. Er wordt weleens gezegd dat SOS een afkorting is voor Save Our Souls of Save Our Ship, maar deze verklaringen zijn er later bij bedacht. Het signaal is - in tegenstelling tot CQD - puur gekozen op herkenbaarheid van het signaal.

2. Village People - Y.M.C.A.
3 weken op nummer 1 in 1979

In 1979 stond er voor het eerst een afkorting op de eerste plaats in de Top 40. Y.M.C.A. was de tweede Top 40-hit van de Amerikaanse groep Village People, die vooral opviel door de kleding waarin de leden optreden. Alle zes leden representeerden namelijk een beroeps- of bevolkingsgroep in Amerika met een stoere en mannelijke uitstraling. Zo bestond de groep uit een soldaat, een politieagent, een bouwvakker, een cowboy, een indiaan en een motorrijder. Dit bleek later heel handig, want als iemand uit de groep stapte, kon die makkelijk vervangen worden. Het nieuwe lid moest gewoon het personage vertolken. In overeenstemming met hun voorkomen, gingen veel liedjes van de Village People over zaken die met mannelijkheid en machismo te maken hebben. De groep werd hierdoor populair in de gayscene, maar vanwege het over-the-topimago ook daarbuiten.

Hun eerste nummer 1-hit Y.M.C.A. gaat over de gelijknamige organisatie die halverwege de 19e eeuw in Engeland werd opgericht. Al gauw had deze organisatie afdelingen over de hele wereld. YMCA staat voor Young Men's Christian Association en biedt opvang en ontspanningsmogelijkheden aan jonge mannen. In de jaren 70 was de YMCA erg populair in de VS, omdat je er bijvoorbeeld kon gaan zwemmen, basketballen en boksen. De Nederlandse tak van de YMCA heette ten tijde van de hit CJV (Christelijk Jongeren Verbond) en had destijds ongeveer 40.000 leden. De CJV omschreef haar doel als: zich ten behoeve van jongeren uit verschillende milieus en van uiteenlopende levensbeschouwingen inzetten voor ontspanning, vorming en aandacht voor de samenleving. Waarschijnlijk was de CJV wel blij met alle aandacht die de hit teweegbracht, want in 1979 veranderde de Nederlandse tak zijn naam in CJV-YMCA. Ik Amerika was het enthousiasme aanvankelijk wat minder groot, wellicht vanwege de associatie met homoseksualiteit. Daar dreigde de organisatie met een rechtszaak, maar buiten de rechtbank kwamen beide partijen tot een schikking. Later was de YMCA daar ook blij met alle aandacht. 

3. Rosé & Bruno Mars - APT
voorlopig 1 week op nummer 1 in 2025

De betekenis van SOS was voor de hit van Avicii waarschijnlijk bij iedereen wel bekend. In het geval van YMCA zal dat in 1979 een stuk minder zijn geweest. Maar wat de titel APT betekent, is nu nog steeds voor veel mensen een groot raadsel. En eerlijk is eerlijk, wij moesten het ook gewoon opzoeken. APT wordt uitgesproken als 'apateu' en betekent 'appartement'. In de songtekst wil Rosé met haar geliefde afspreken in een 'apateu', maar dat is niet alles. Het woord heeft namelijk een dubbele betekenis. 'Apateu' is ook de naam van een Koreaans drinkspelletje.

Rosé heeft inmiddels op verschillende plekken uitgelegd hoe apateu werkt. Het drinkspelletje begint met een soort versje, dat ook in het intro van APT te horen is. Daarin zegt iemand dat apateu zijn favoriete spelletje is en dat het spel begint. Dan zingen de deelnemers het refreintje dat uit zes keer het woord 'apateu' bestaat en dat ook het refrein is van de hit APT. Daarna steekt iedereen zijn handen vooruit, zodat er één grote stapel van handen ontstaat. Dat is het 'appartement'. Vervolgens mag degene die heeft gezegd dat het zijn favoriete spelletje is een getal noemen. Degene die zijn hand onderop heeft moet dan zijn hand bovenop leggen en dit moet net zo vaak gedaan worden als het getal dat is genoemd. Dat stelt het aantal verdiepingen voor dat de lift omhoog gaat in het appartement. Wie aan het einde een van zijn handen boven op de stapel heeft, moet een drankje wegslokken. In de videoclip zie je een kort fragmentje waarin Rosé en Bruno Mars op de grond tegenover elkaar zitten en het spelletje spelen. Het idee om er een liedje over te maken, ontstond toen Rosé het spelletje uitlegde aan mensen die er nog nooit van gehoord hadden. Later werd Bruno Mars erbij gehaald, die meteen enthousiast was over het nummer.

NB: voor dit artikel hebben we alleen naar nummer 1-hits gekeken waarvan de gehele titel een afkorting is. Titels waarin slechts een gedeelte is afgekort, zoals Axel F, Nothing Compares 2 U, Runaway (U & I) en Good 4 U, hebben we buiten beschouwing gelaten.

(22-01-2025)